19 Prill 2025

Hetimet e Strukturës së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) për ish-ministren e Bujqësisë, Frida Krifca dhe vartësve të saj kanë hyrë në fazën finale. Krifca akuzohet për abuzim me fondet e Bashkimit Evropian, që ishin ndarë për mbështetje të sektorit bujqësor dhe zhvillimit rural në Shqipëri. Ajo dyshohet se ka shpërdoruar fondet e programit IPARD, që ka pasur për qëllim mbështetje për fermerët shqiptarë. Mësohet se hetimet, të cilat janë kryer në bashkëpunim të ngushtë me Zyrën Evropiane të Anti-Mashtrimit (OLAF), kanë nxjerrë në pah abuzime të shumta dhe keqmenaxhim të fondeve.

Abuzimi me fondet e BE dhe lidhjet me kriminelët

Në vitin 2023, hetimi i SPAK-ut i shtrihet përtej dyshimeve të zakonshme për keqmenaxhim, duke arritur të identifikojë një rrjet të gjerë të individëve dhe grupeve që dyshohet se kanë përfituar nga fondet e BE-së në mënyrë të paligjshme. Ajo që ka bërë që ky hetim të marrë dimensione më të mëdha është se disa nga ato para, që ishin destinuar për zhvillimin e bujqësisë, përfunduan në duar të grupeve të krimit të organizuar.

Ky ka qenë një moment kyç në hetimet e SPAK, që ka rritur dyshimet për përdorimin e këtyre fondeve si një mundësi për mbështetje të aktiviteteve kriminale. SPAK është tashmë në fazën përfundimtare të hetimeve, dhe dosja e Frida Krifcës po shqyrtohet me vëmendje të madhe. Ky hetim ka marrë përmasa shumë më të mëdha, pasi është bërë një test për sistemin e drejtësisë në Shqipëri dhe kapacitetin e SPAK-ut për të luftuar korrupsionin dhe për të mbrojtur interesat e qytetarëve.

Si i nisi hetimet e OLAF?

Më 4 maj 2021, një dëshmitar nga Tirana u lidh përmes aplikacionit Skype me Brukselin për të denoncuar një histori abuzimi me fondet e programit të ndihmës për bujqësinë, IPARD II dhe Agjencinë për Zhvillim Bujqësor dhe Rural, AZHBR. Në njërën anë të kompjuterit gjendej Romeo Nazarko, 43 vjeç, inxhinier gjeodet në profesion dhe ekspert pronash në Tiranë, ndërsa në anën tjetër dy hetues të Zyrës Europiane kundër Mashtrimit, OLAF – institucion i vetëm i mandatuar për të hetuar dhe ndaluar mashtrimin me fondet e Bashkimit Europian.

Nazarko kishte aplikuar në vitin 2019 në AZHBR për të siguruar mbështetje për zhvillimin e një sipërfaqeje prej 23 hektarësh tokë në vendlindjen e tij në Ersekë  ku planifikonte të mbillte gështenja, lajthi, arra dhe bajame në një sistem zinxhir zhvillimi me banorët e zonës. Por aplikimi i tij u refuzua nga AZHBR. Me një dosje voluminoze mbi tavolinën e zyrës, Nazarko tha se besonte që u skualifikua, pasi nuk ndoqi ‘rrugën e korrupsionit’.  “Unë ndoqa udhëzuesit e BE-së për aplikantët dhe bëra një dosje super të kompletuar. Por e kisha ndarë mendjen; zero bakshish,” tha ai. Hetimet trevjeçare të OLAF nxitën Komisionin Evropian që të pezullonte në mesin e korrikut të vitit 2023 programin më të rëndësishëm të ndihmës për bujqësinë në Shqipëri, për shkak të dyshimeve për korrupsion.

Të përfshirë dhe biznesmenë, oligarkë e pronarë mediash

Abuzimi me fondet e BE rezulton dyshohet të jetë i ‘frikshëm’ pasi janë gjetur shkelje në 98 subjekte dhe madje AZHBR u ka kërkuar kthimin e shumave totale ose pjesore. Disa prej tyre i kanë kthyer, por disa të tjera, të cilat kanë marrë grant nga fondet e BE-së për shkak se nuk ka respektuar kushtet e kontratës kanë refuzuar t’i kthejnë paratë mbrapsht. Një oligark ka marrë me një dorë 190 mijë euro nga fondet e BE-së për bujqësinë, duke ndërtuar një vilë në Dhërmi. Në kontratë rezulton fermë, por në fund përfundoi resort. Në këto afera korruptive të cilat po hetohen nga SPAK dhe OLAF, dyshohet se bëjnë pjesë gazetarë, zyrtarë të lartë të qeverisë dhe një oligark mediatik. Pra dosja e hetimeve të SPAK përmban dhe emra peshash të rënda. Mbetet të shohim nëse SPAK do guxojë të godasë deri në këto nivele.